Insomnia symptomen, behandeling en oplossing zonder medicatie

Insomnia is de medische term voor slapeloosheid en valt in de categorie van de slaapziekten. De meeste mensen denken bij die term dan meteen aan een zombie-achtig persoon die al drie weken geen oog heeft dicht gedaan.

Toch begint insomnia of slapeloosheid niet pas bij dagen of weken wakker zijn. Ook één nacht (ernstige) moeite hebben met in slaap vallen of in slaap blijven kan al gedefinieerd worden als insomnia. [1]

Wanneer heb je langdurige insomnia?

Wanneer je vermoedt dat je last hebt van langdurige insomnia of slapeloosheid is het allereerst van belang om te beseffen dat iedereen op enige momenten in zijn of haar leven een tijdje slecht kan slapen.

Meestal gaat het vanzelf over. Toch kun je er veel last van hebben en het liever gisteren opgelost hebben dan vandaag. Ook dat gevoel is normaal! [2]

Slapeloosheid komt dus in meerdere vormen voor en kan daarom ook meerdere oorzaken hebben.

Ook kan insomnia helemaal geen oorzaak hebben, slapeloosheid is niet altijd een uitkomst van een bepaalde som van factoren, dat is wat het voor veel mensen zo frustrerend maakt.

Als iets geen oorzaak heeft, hoe kun je het dan oplossen?

Het enige dat mensen die aan slapeloosheid lijden willen is om er zo snel mogelijk vanaf te komen.

Stress en verdriet komen het oplossen van de slapeloosheid natuurlijk niet ten goede. Als je langere tijd last hebt van slapeloosheid kun je het beste contact opnemen met de huisarts, die je eventueel kan doorverwijzen naar een slaapkliniek voor intensief onderzoek en een behandelplan. [3]

Symptomen

Wanneer heb je nou precies insomnia? Zoals eerder gezegd heb je bij één nacht niet in slaap kunnen vallen of wakker worden eigenlijk al last van acute insomnia. Wel is het belangrijk dat je ook echt moe bent en niet toevallig overdag erg lang hebt uitgeslapen of gedut.

Is dit wel het geval, let dan alsnog op, als je ’s avonds niet in slaap kunt komen of blijven is de kans groter dat je overdag wel moe bent, weer een dutje gaat doen en zo je slaapritme in de war brengt.

Dan kan slapeloosheid wel echt een probleem worden, dus pas hier goed mee op.

De vermoeidheid blijft en verergert, want je slaapt niet. Gevolg daarvan is dat je overdag erg moe bent, niet scherp, je weerstand verlaagt en je depressieve, boze en verdrietige gevoelens kunt krijgen. [4]

Deze gevolgen moeten een bepaalde ernst aannemen voordat er echt over insomnia gesproken wordt. Vereist is dat de gevolgen je functioneren overdag negatief beïnvloeden. [5]

Twee soorten insomnia

De medische zorg maakt een verschil tussen primaire en secundaire insomnia.

Het verschil zit niet in hoe “erg” de ene soort is, maar of er een duidelijk aanwijsbare oorzaak is of niet.

Primaire insomnia

Van primaire insomnia spreken we als de slapeloosheid niet direct door een medische of psychische aandoening of bepaald medicijngebruik wordt veroorzaakt. [5]

Primaire insomnia is dus iedere vorm van moeite met inslapen of doorslapen, zónder dat daar een aanwijsbare oorzaak voor is. Van belang om te onthouden wanneer je lijdt aan primaire insomnia is dat de meeste vormen van insomnia na verloop van tijd ook weer vanzelf verdwijnen.

Verbeter je slaaphygiëne

Je kunt je slaaphygiëne en je levensstijl zo veel mogelijk verbeteren, iets dat aardig wat discipline vergt, maar absoluut de moeite waard is.

Als je dat doet is de kans groot dat je relatief snel van je insomnia-klachten af komt, al biedt het geen 100% garantie.

Ook bij primaire insomnia, dus wanneer er geen aanwijsbare reden is voor de slaapproblemen, is het belangrijk dat je op tijd medische hulp zoekt. Vaak denken mensen dat ook de dokter ze niet kan helpen bij hun slaapproblematiek, toch is er vaak meer mogelijk dan je denkt.

Soms blijkt er bij een onderzoek in de slaapkliniek zelfs dat er wél een aanwijsbare oorzaak van de slapeloosheid is, dat daarop ook verholpen kan worden.

Secundaire insomnia

Is er wel een aanwijsbare oorzaak voor de slapeloosheid, zoals medicijngebruik of een lichamelijke of psychiatrische aandoening zoals depressie?

Dan spreken we van secundaire insomnia.

De klachten en symptomen zijn hetzelfde als bij primaire insomnia. Dat betekent moeite met in slaap komen, in slaap blijven, of een zeer slechte slaapkwaliteit hebben en daardoor overdag zo oververmoeid zijn dat je niet normaal kunt functioneren. [6]

Grote aanstichters van secundaire insomnia zijn slaapapneu, restless legs syndrome, tandenknarsen, angststoornissen, astma, kanker, pijn, alcoholgebruik en depressies.

Van belang bij secundaire insomnia is dat wanneer je de achterliggende oorzaak behandelt en/of onder controle krijgt, de insomnia over het algemeen sterk vermindert of verdwijnt.

Meest voorkomende oorzaken van slapeloosheid

De oorzaken voor primaire en secundaire insomnia verschillen eigenlijk per definitie. De meest voorkomende oorzaken van primaire insomnia zijn omgevingsfactoren, zoals geluid, temperatuur en licht. [7]

Daarnaast is een jet lag een belangrijke oorzaak en ook stress speelt vaak een grote rol.

Slapeloosheid & Stress

Stress is de meest waarschijnlijke oorzaak van primaire insomnia. Het moeilijke hieraan is dat je soms niet eens beseft dat je gestrest bent en het daarom niet gemakkelijk op te lossen is.

Zeker mensen die al een tijd lang last hebben van een vorm van slapeloosheid wordt vaak aangeraden om met een psycholoog te gaan praten.

Vaak komen hier verborgen oorzaken van stress of trauma’s aan het licht, die iemand soms wel jarenlang hebben beïnvloed zonder dat diegene het zelf heeft gemerkt.

De overige oorzaken, jet lag en omgevingsfactoren zijn veel gemakkelijker te ondervangen. Bij jet lag is het van belang zo snel mogelijk in je oude ritme terug te komen en tijdelijk erg goed op je slaaphygiëne te letten.

Oorzaken van secundaire insomnia bieden iemand die eraan lijdt meer duidelijkheid, maar zijn vaak ook minder goed te verhelpen. Iemand die een bepaalde ziekte heeft of medicatie slikt kan daar vaak niet zomaar mee stoppen of het vervangen voor een ander medicijn. Belangrijk is om te overleggen met je arts hoe in dat geval de slapeloosheid het beste te bestrijden.

Hoe lang kan het duren?

Iedereen die aan insomnia lijdt heeft natuurlijk de vraag hoe lang het gaat duren. Belangrijk is om te beseffen dat je niet je hele leven lang hetzelfde gemak of dezelfde moeite zal hebben met slapen.

Verandering in slaappatroon

Ook je slaappatroon verandert gedurende je leven en gemiddeld genomen slapen oudere mensen minder diep. Wanneer je veroudert is het dus erg waarschijnlijk dat je slechter slaapt dan vroeger.

De meeste ouderen hebben hier geen last van, omdat ook de slaapbehoefte afneemt.

Wanneer je op jongere leeftijd echter al een slechte slaper was, kan het verouderingsproces je slaapproblemen zeker verergeren. Slecht slapen is ook in verband gebracht met geheugenaandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer en Parkinson. [9]

Oudere mensen

Daarbij komt dat oudere mensen vaak ook medicijnen gebruiken die insomnia kunnen versterken. Daarom is het altijd van belang je slapeloosheid met je huisarts of specialist te bespreken.

Jongere mensen

Ook jongere mensen kunnen erg last hebben van slapeloosheid. Jongeren die rond de puberteit zitten lijden vaak aan slaaptekort en moeite met in slaap vallen.

Dit is in principe normaal, omdat pubers vaak avondmensen zijn, dat hoort bij de leeftijd.

Dat betekent dat ze laat in slaap vallen en ’s ochtends moeilijk wakker worden. Dit past niet goed bij het schoolleven, waarbij ze meestal rond 8 uur verwacht worden.

Mensen tussen de 20 of 50 jaar oud

Mensen tussen de 20 en 50  jaar oud kunnen ook aan slapeloosheid lijden. Ten eerste op dezelfde manier als pubers, want ook volwassenen zijn ochtendmensen, avondmensen of iets daartussenin.

De avondmensen worden niet geholpen door de dagindeling, waarbij ze rond 9 uur of vroeger op hun werk worden verwacht, maar voor 12 of 1 uur ’s nachts niet in slaap kunnen komen. [10]

In beginsel is dat al slapeloosheid en behalve je strikt aan je slaaphygiëneschema houden is daar niet zoveel aan te doen.

Chronische insomnia

Insomnia kan chronisch zijn, oftewel langdurig. Dit komt vaak door langdurige stress of door secundaire insomnia, oftewel slapeloosheid door een aanwijsbare factor.

In veel gevallen is het echter zo dat dat niet zomaar gaat en iemand langer last heeft van slapeloosheid. [11]

Ook bij primaire slapeloosheid kan er sprake zijn van chronische insomnia. Soms en vooral in gevallen wanneer er geen aanwijsbare oorzaak is, kan de slapeloosheid zeer langdurig zijn.

Acute insomnia

Van acute insomnia is vaak sprake bij een traumatische gebeurtenis zoals een sterfgeval van een naaste of een overval.

Eventueel kan een huisarts slaapmiddelen voorschrijven om het normale slaappatroon weer te stimuleren.

Hoe kun je insomnia behandelen?

Uitgangspunt bij iedere vorm van slapeloosheid is dat gezonde slaap zoveel mogelijk gestimuleerd moet worden, bijvoorbeeld door je erg strikt aan een slaaphygiëne-schema te houden.

Ook bij secundaire insomnia is het van belang om naast je ziekte of medicijngebruik een zo gezond mogelijke levensstijl aan te houden, met voldoende beweging en gezonde voeding.

Bij slapeloosheid door pijnklachten kan er in overleg met je arts een pijnstiller gezocht worden die je ook ’s nachts kunt gebruiken.

Slaapkliniek

Als er sprake is van primaire insomnia en het perfectioneren van de slaaphygiëne niet heeft geholpen, kan ervoor gekozen worden je door te verwijzen naar een slaapkliniek die gedurende langere tijd je slaap in de gaten houden.

Zo krijg je goed inzicht in waar het aan schort en kan er gerichter geprobeerd worden het te behandelen. [12]

Tijdelijke slaapmedicatie

Mensen die aan slapeloosheid lijden voelen zich vaak erg gefrustreerd, oververmoeid en overprikkeld. Daarom lijkt het vaak een uitkomst om slaapmedicatie te nemen, maar dit is eigenlijk nooit een oplossing.

Sterke slaapmedicatie is verslavend, waardoor je zonder op den duur helemaal niet meer kunt slapen. Ook is het slecht voor je organen zoals lever en nieren en is de slaap die je erdoor krijgt niet herstellend of uitrustend.

In samenspraak met huisarts of specialist kan worden besproken of slaapmedicatie in jouw geval een tijdelijke oplossing kan zijn.

Alternatief voor insomnia

Vaak word er te snel naar medicatie gegrepen of word je in een slaapkliniek geplaatst. Echter worden de echte oorzaken vaak over het hoofd gezien. Hierdoor blijven de problemen terug keren en kom je in een vicieuze cirkel terecht.

Maar er is een alternatief! Ik heb namelijk ook erg veel last gehad van slapeloze nachten totdat ik de methode van William van der Klaauw ontdekte.

In het begin was ik sceptisch en leek een nacht doorslapen te mooi om waar te zijn, maar ik wil je zeker aanraden om toch eens een kijkje te nemen op zijn website.

Je hebt niks te verliezen toch?

William heeft namelijk al duizenden mensen geholpen met deze 7 stappen methode. De methode die hij ontwikkeld heeft legt overdag een goede basis voor een betere nachtrust.

Klik hier om de 7 stappen te bekijken

Conclusie: kun je van insomnia af komen?

Acute of chronische insomnia kan veel verschillende oorzaken hebben. Van insomnia wordt gesproken wanneer slecht of niet slapen ervoor zorgt dat je overdag niet normaal kunt functioneren.

Eén nacht niet kunnen slapen kan dus al insomnia zijn!

Soms is de oorzaak het natuurlijke verloop van het slaappatroon door veroudering.

Altijd is de oplossing om erg streng op je slaaphygiëne te letten. In het geval dat dat niet meer werkt kun je een andere oplossing proberen. Zorg ervoor dat je dit altijd bespreekt met je huisarts of specialist.