Eén van de meest voorkomende slaapstoornissen in de westerse wereld is slaapapneu. Mensen weten vaak niet dat ze hieraan lijden omdat de stoornis zich alleen manifesteert als de persoon slaapt.
Als je de symptomen niet kent of niet herkent, dan is het moeilijk om de verbinding te maken.
Daarnaast zijn mensen die aan slaapapneu lijden vaak te zwaar, waardoor een huisarts of zijzelf hun gezondheidsklachten vaak wegwuiven met het advies af te vallen en niet snel geneigd zijn om te verzoeken om verder onderzoek.
In dit artikel willen we op een toegankelijke manier uitleggen wat slaapapneu is en hoe je het bij jezelf of bij een partner of familielid kunt herkennen.
Inhoudsopgave
Wat is slaapapneu?
Slaapapneu is kort gezegd een aandoening of stoornis die tijdens de slaap optreedt. Als een gezond iemand slaapt ademt diegene in en uit, soms langzamer, soms sneller, maar altijd continu.
Wanneer iemand met apneu slaapt stopt diegene op meerdere momenten gedurende de slaap tijdelijk met ademen.
De adempauze duurt bij sommige mensen een aantal seconden, maar kan ook tot meer dan een minuut duren.
Zo’n adempauze kan tien keer per uur voorkomen tot wel zestig keer per uur. Dat is iedere minuut een ademstilstand. [1]
Heb jij problemen met slapen? Ontdek de oplossing (klik hier)
Wanneer heb je slaapapneu?
Officieel wordt van apneu gesproken wanneer iemand meer dan tien seconden niet ademt tijdens de slaap.
Wanneer dit meer dan vijf keer per nachtrust voorkomt wordt het aangemerkt als gezondheidsbedreigende aandoening en wanneer het meer dan vijftien keer voorkomt is het een ernstig gezondheidsbedreigende aandoening. [2]
Wil jij vanavond al beter slapen? Klik hier en begin direct met de 7-stappen methode (tijdelijk 50% korting)
Wat gebeurt er tijdens een ademstilstand?
Gedurende die tijd zitten je hersenen en andere organen zonder zuurstof, waardoor je lichaam het gevoel krijgt te stikken.
Wanneer iemand aan slaapapneu lijdt kan er dus ernstige en onomkeerbare schade aan de organen worden toegebracht.
Het gevolg is dat je hersenen een cortisolpiek door je bloedvaten stuurt om je longen weer aan te zetten om te gaan ademen. Cortisol is een stresshormoon, teveel hiervan in je lijf heeft invloed op je gezondheid en je slaap.
Daarnaast wordt door de apneu je slaap continu onderbroken waardoor je lichaam niet in de diepe slaapfase kan komen.
Ook is je lichaam in de hele nacht heel hard aan het werk om het zuurstoftekort op te vangen. De kwaliteit van slaap is daardoor bij iemand met apneu zeer slecht en ’s ochtends wordt hij doodmoe wakker. [3]
In principe kan iedereen, van jong tot oud, aan slaapapneu lijden. Er zijn wel een aantal factoren die een verhoogd risico geven op slaapapneu.
Vaak wordt apneu bijvoorbeeld veroorzaakt door een onderliggend gezondheidsprobleem zoals overgewicht, maar door het slechte slapen wordt het hormonaal, mentaal en fysiek moeilijker om af te vallen.
Wil jij vanavond al beter slapen? Klik hier en begin direct met de 7-stappen methode (tijdelijk 50% korting)
Obstructieve en centrale slaapapneu
Er zijn twee soorten slaapapneu waar iemand aan kan lijden.
Obstructieve slaapapneu
De eerste is obstructieve slaapapneu waarbij je luchtpijp tijdens het slapen tijdelijk geblokkeerd wordt en je daardoor stopt met ademen.
De blokkade kan veroorzaakt worden door de tong die achterin de keel glijdt en zo de toegang naar de longen blokkeert.
Wanneer je gaat slapen ontspannen de spieren in je keel waardoor ze meer ruimte innemen, ook zo kan je luchtpijp geblokkeerd worden. [4]
Obstructieve slaapapneu is de meest voorkomende soort van apneu.
Centrale slaapapneu
Daarnaast is er centrale slaapapneu, dat veroorzaakt wordt doordat je hersenen tijdelijk geen signalen naar je longen zenden om te ademen. [5]
Bij centrale apneu stopt het automatische ademhalen tijdens de slaap. Ook hier moet het lichaam een cortisolpiek aanmaken om het lichaam licht te ontwaken zodat het ademen hervat kan worden.
Symptomen slaapapneu
Slaapapneu is aldus een vrij ingrijpende en mogelijk zeer schadelijke aandoening.
Maar hoe kun jij bij jezelf of bij je partner nou herkennen of je er mogelijk aan lijdt?
Er zijn een aantal symptomen die los van elkaar of samen op de aanwezigheid van slaapapneu kunnen wijzen.
Het belangrijkste of meest voorkomende symptoom is erge vermoeidheid. Je staat vermoeid op, voelt je de rest van de dag niet fris, scherp en je valt mogelijk al vroeg op de avond op de bank in slaap.
Wanneer dit een continu verschijnsel is kan het een symptoom van slaapapneu zijn. Bij slaapapneu raak je immers niet in de diepe, herstellende slaapfase waardoor je niet uitrust.
’s Nachts kun je last hebben van nachtzweten, wakker schrikken met het gevoel dat je stikt, verlies van libido of impotentie, zwaar snurken en veel moeten plassen.
Indien je een partner of een naast familielid hebt kun je vragen of zij eens willen opletten of je ’s nachts stopt met ademen. [6]
Risico-groep
Er zijn een aantal fysieke kenmerken die voor een verhoogd risico op slaapapneu zorgen.
Wanneer je overgewicht, diabetes, hoge bloeddruk of pijn op de borst gedurende de nacht hebt is er een verhoogde kans dat je ook lijdt aan slaapapneu.
Wanneer je een hartinfarct, herseninfarct of hersenbloeding hebt gehad is die kans ook verhoogd.
Oorzaken
10% van de volwassen mensen op de wereld lijden aan slaapapneu. Dat is een behoorlijke groep, maar zelfs 90% van de mensen met apneu zijn niet gediagnosticeerd en weten helemaal niet dat ze er last van hebben. [7]
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van slaapapneu. De belangrijkste oorzaak is erfelijkheid. Slaapapneu is grotendeels een genetische afwijking, dus wanneer iemand in je naaste familie is gediagnosticeerd met slaapapneu is de kans groot dat jij er ook last van hebt of kunt gaan krijgen in de toekomst. [8]
Daarnaast is een boosdoener vaak een te kleine kaak of een te ver naar achteren staande onderkaak. [9]
Slaapapneu komt ongeveer 2 tot 3 keer zo vaak voor bij mannen dan bij vrouwen en veel mensen die slaapapneu ontwikkelen zijn ouder dan vijftig.
Doordat mannen over het algemeen een smallere luchtpijp hebben dan vrouwen en je spieren verslappen bij veroudering zijn dit de grootste risico-groepen voor het ontwikkelen van slaapapneu. [10]
Rokers en mensen met grote keelamandelen hebben sneller te weinig ruimte in hun luchtpijp om te ademen.
Rokers hebben namelijk vaker (lichte) ontstekingen in de keel en hebben een grotere aanmaak van keelslijm, waardoor de luchtpijp ook sneller geblokkeerd wordt.
De bovengenoemde oorzaken zullen meestal niet op zichzelf staan maar een combinatie vormen. Kort gezegd, hoe meer mogelijke oorzaken op jou van toepassing zijn, hoe groter de kans dat je ook daadwerkelijk slaapapneu hebt.
Complicaties
Slaapapneu heeft ernstige invloed op je slaapritme. Je komt niet in de diepe slaapfase, waardoor je iedere dag opstaat met een slaaptekort.
Gevolg is dat je je de hele dag vermoeid voelt, slechter functioneert, vergeetachtig en minder oplettend bent, je hormoonspiegel in de war raakt en je hele lichaam slechter functioneert.
De verstoorde hormoonspiegel kan als gevolg hebben dat je een verstoorde stofwisseling en daardoor toename van gewicht kunt oplopen. Ook de lever kan schade oplopen door slaapapneu
Onbehandelde slaapapneu heeft verder vergaande negatieve invloed op hart- en bloedvaten.
Door het zuurstoftekort moet het hart in reactie daarop extra hard pompen en komen de bloedvaten onder druk te staan.
Hoge bloeddruk is vaak zowel een oorzaak als een gevolg van slaapapneu. Ook een hartaanval hartinfarct en hartritmestoornissen komen voor als gevolg. [11]
Slaapapneu verhoogt verder het risico op resistentie voor insuline en dus diabetes type 2. Ten slotte maakt slaapapneu het gevaarlijker om een operatie (en narcose) te ondergaan.
Door de ademhalingsproblemen en de obstructie van je luchtpijp kun je meer complicaties krijgen.
Heb jij problemen met slapen? Ontdek de oplossing (klik hier)
Behandeling
Er zijn heel veel verschillende typen behandelingen voor slaapapneu. Wanneer je met je problemen naar de huisarts gaat zal er eerst vastgesteld moeten worden dat je daadwerkelijk aan slaapapneu lijdt.
Dit gebeurt over het algemeen in een gespecialiseerd slaapcentrum.
Als er is vastgesteld dat je lijdt aan slaapapneu kan er meteen worden gekeken naar de beste en meest passende oplossing voor jou.
Er zijn een heleboel opties, sommige met een meer tijdelijk karakter dan anderen, dus er zit zeker iets bij dat goede resultaten oplevert.
CPAP
CPAP staat voor Continuous Positive Airway Pressure en houdt in dat je ’s nachts naast je bed een machine hebt staan met een slang en een zuurstofmasker eraan.
Als je naar bed gaat zet je het apparaat aan en doe je het masker op.
Het apparaat geeft “positieve” druk door het continu toedienen van lucht uit de kamer en zo de ademhaling te reguleren.
Wanneer er een obstructie optreedt in de luchtpijp verhoogt het apparaat de druk die gegeven wordt waardoor de ademhaling binnen enkele seconden weer wordt hervat.
Het apparaat is vrij ingrijpend maar kan direct uitkomst bieden voor mensen met (ernstige) last van slaapapneu en hun partners. Veel gebruikers voelen zich de volgende ochtend als herboren en willen niet meer zonder.
MRA (antisnurkbeugel)
MRA, mandibulair repositieapparaat of antisnurkbeugel is een op maat gemaakt bitje. Dit bitje bestaat uit een deel voor op de bovenkaak en één voor op de onderkaak.
De delen samen zorgen ervoor dat de onderkaak een stukje naar voren komt te staan in ruststand.
Wel is nodig dat je een gezond gebit hebt, of een kunstgebit in de onderkaak die vastzit met implantaten. [12]
De MRA is een tijdelijke oplossing, of moet de rest van het leven gedragen worden.
Vaak wordt het gebruikt om de schade van het apneu tijdelijk weg te nemen terwijl de patiënt bijvoorbeeld genoeg afvalt om het zonder bitje af te kunnen of een meer langdurige oplossing afwacht.
Kaakoperatie
Wanneer een te kleine kaak of een te ver naar achteren staande kaak (overbeet) het grootste deel van de oorzaak van het slaapapneu is kan een kaakoperatie uitkomst bieden.
Vaak kan de verkeerde stand van de kaak al op jonge leeftijd verholpen worden met een beugel, maar oudere mensen die last krijgen van snurken en slaapapneu hebben daar geen baat meer bij.
Een kaakcorrectie kan zeer ingrijpend zijn, maar er worden veel blijvend positieve resultaten mee gehaald bij mensen die apneu hebben door een overbeet.
Als de CPAP of een bitje niet bevallen kan een kaakoperatie een goede oplossing zijn. [13]
KNO-operaties
Naast de ingrijpende kaakoperatie zijn er ook iets minder ingrijpende operaties die kunnen worden uitgevoerd door de KNO-arts.
De arts zal onderzoeken waar de obstructie van de luchtpijp precies plaatsvindt en plaatselijk de obstructie proberen te verminderen of weg te nemen.
Mogelijke operaties zijn het rechtzetten van een scheef neustussenschot, het wegsnijden van delen van het gehemelte en de huig, keelamandelen knippen, somnoplastiek en het verstevigen van de tong door littekenweefsel te maken. [14]
Maagverkleining
Een maagverkleining kan hulp bieden wanneer iemand aan morbide obesitas lijdt. Door de verkleining is de kans groot dat iemand die ernstige moeite heeft met afvallen dit keer wel kan afvallen.
Wanneer iemand afvalt wordt ook slaapapneu minder of verdwijnt helemaal. Wanneer de slaapapneu en de morbide obesitas zo bedreigend is voor de gezondheid kan een maagverkleining worden toegepast. [15]
Wil jij vanavond al beter slapen? Klik hier en begin direct met de 7-stappen methode (tijdelijk 50% korting)
Conclusie: slaapapneu
Slaapapneu is een zeer ernstige aandoening waarbij iemand tijdens de slaap meerdere keren stopt met ademen, soms tot wel langer dan een minuut.
Door de ademstilstanden wordt je heel vaak kort wakker, waardoor je niet in de diepe, herstellende slaapfase kan komen.
Het gebrek aan diepe slaap heeft vergaande invloed op je gezondheid en de ademstilstanden zelf kunnen je hart, bloedvaten en organen blijvend beschadigen.
Symptomen van slaapapneu zijn onder anderen hard snurken, nachtzweten, vaak wakker worden met het gevoel dat je stikt en (ernstige) vermoeidheid overdag.
Oorzaken van slaapapneu zijn vaak een combinatie van dingen die je een verhoogd risico kunnen geven. Mogelijke oorzaken zijn genen, roken, verkeerde kaakstand, overgewicht, diabetes, veroudering en man zijn.
Slaapapneu is goed te behandelen, bijvoorbeeld door met een slaapmasker te slapen dat door middel van lucht de blokkade van je luchtpijp opheft, dit heet een CPAP.
Ook kun je een bitje laten maken die je onderkaak naar voren houdt, een kaakcorrectie ondergaan, een maagverkleining om blijvend af te vallen of één van de mogelijke en passende KNO-operaties ondergaan.
Heb jij problemen met slapen? Ontdek de oplossing (klik hier)
Bronnen:
- bron 1: www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sleep-apnea/symptoms-causes/syc-20377631
- bron 2: apneuvereniging.nl/heb-ik-apneu
- bron 3,4,5: www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sleep-apnea/symptoms-causes/syc-20377631
- bron 6: apneuvereniging.nl/heb-ik-apneu/#1513602431639-72e7ebd7-6096
- bron 7: www.philips.nl/c-e/hs/slaapapneu/diaganose.html
- bron 8: ghr.nlm.nih.gov/condition/obstructive-sleep-apnea
- bron 9: apneuvereniging.nl/ik-heb-apneu/#1514471317020-fbd5a2f5-8624
- bron 10: www.philips.nl/c-e/hs/slaapapneu/diaganose.html
- bron 11: www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sleep-apnea/symptoms-causes/syc-20377631
- bron 12: apneuvereniging.nl/ik-heb-apneu/uitgebreide-informatie-over-de-mra
- bron 13: apneuvereniging.nl/wp-content/uploads/2017/12/apneu_1_2013_danmareeenkaakoperatie.pdf
- bron 14,15: apneuvereniging.nl/ik-heb-apneu/#1514471428263-91cfebff-1624