Moe wakker worden is niet normaal

Vermoeid wakker worden kan duiden op meerdere slaapklachten, waarvan de meest voor de hand liggende is dat je te weinig slaap krijgt.

Toch kan je ook met een teveel aan slaap vermoeid wakker worden.

Mensen die een ernstige slaapaandoening hebben worden vrijwel altijd erg moe wakker. [1]

Ontdek in dit artikel de mogelijke oorzaken en mogelijke oplossingen.

Oorzaken vermoeidheid bij ontwaken

Er is een hele reeks oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat je ’s ochtends vermoeid wakker wordt.

Hier worden de meest voorkomende besproken, naast een aantal logische kunnen er zeker ook oorzaken zijn die je niet direct verwacht, zoals bijvoorbeeld te veel slaap.

1. Te weinig slaap

Te beginnen met de meest voor de hand liggende mogelijke oorzaak: je slaapt te weinig. Een mens heeft gemiddeld 7 tot 9 uur slaap nodig per nacht.

Iemand die minder dan 6 uur per nacht slaapt, slaapt vrijwel zeker te weinig en zal zich waarschijnlijk vermoeid voelen wanneer hij of zij wakker wordt.

Het is even aanvoelen en ontdekken wat de perfecte hoeveelheid slaap voor jou is, maar probeer je hier altijd aan te houden.

Vaak werken mensen dus is later opstaan geen optie.

Probeer in dat geval eerder naar bed te gaan, breng je bedtijd iedere dag een kwartier naar voren, zodat je er zo goed mogelijk aan kan wennen. Vergeet ook niet eerder te beginnen met je slaaproutine en je slaaphygiëne op orde te hebben!

2. Moeite met wakker worden

Soms word je heel erg moeilijk wakker, slaap je door je wekker heen of heb je het gevoel dat je van heel ver moet komen. In dat geval kan het zo zijn dat je wekker is gegaan terwijl jij net in de diepe of zeer diepe slaapfase zit.

Aangezien een volledige slaapcyclus ongeveer anderhalf uur duurt, is dit probleem gemakkelijk op te lossen door je inslaap- en ontwaaktijd wat beter in te plannen.

Slaap je 7 of 8 uur per nacht, probeer je slaapritme dan zo in te delen dat je ongeveer 7,5 uur slaapt. [2]

In de vroegere slaapcycli is het bovendien zo dat de perioden in de diepe slaap langer zijn.

Wanneer je minder dan 6 uur per nacht slaapt is de kans dus erg groot dat je én te weinig slaap krijgt én dat je ontwaakt wanneer je in de diepe slaapfase zit en je erg vermoeid voelt. [3]

De kans is dan groot dat wanneer je ongeveer 7,5 uur slaapt, je wekker afgaat terwijl je in de REM-slaap of lichte slaapfase zit, waaruit je gemakkelijker ontwaakt dan uit de diepe of zeer diepe slaapfase.

We raden aan om eens te kijken naar een wake-up light. Zo word je op een natuurlijke manier gewekt en word je wakker wanneer je lichaam er klaar voor is.

Bekijk de top 10 wake-up lights van april 2024.

3. Slecht matras

Veel mensen slapen op een oud matras. De stelregel is dat je ongeveer iedere 7 tot 10 jaar je matras moet vervangen.

Ook moet je ieder half jaar je matras omdraaien zodat je op een verse kant ligt en de doorlegen kant weer kan herstellen. [4]

Ook kan het zijn dat je op een matras van slechte kwaliteit slaapt of op een matras die niet geschikt is voor je slaapvoorkeur en je voorkeurspositie.

Bij een beddenspeciaalzaak kun je je door een slaap-expert laten adviseren over welk matras het beste bij jou past.

Wil jij vanavond al beter slapen? Klik hier en begin direct met de 7-stappen methode (tijdelijk 50% korting)

4. Verkeerde slaapmoment

Je gaat om de verkeerde tijd naar bed of staat om de verkeerde tijd op. Het gevolg is dat je wekker gaat terwijl je in de diepe slaapfase zit.

Probeer te schuiven in je slaap- en ontwaaktijd, zodat je waarschijnlijk net een hele slaapcyclus á anderhalf uur hebt voltooid.

Het is ook prima als je ontwaakt vanuit je REM-slaap of lichte slaapfase, dus daar zit zeker speling in.

Slaap je 8 uur en heb je dat echt nodig, experimenteer dan door eerst een kwartier langer of korter te slapen. De kans is groot dat je dan net in een andere slaapfase zit, of zelfs dat je uit jezelf en uitgerust ontwaakt!

Daarnaast is het slim om je lichaam zo snel mogelijk het signaal te geven dat de dag is begonnen en zo je melatonine-spiegel omlaag te brengen. Wanneer de melatonine genoeg is afgebroken is het vermoeide gevoel ook waarschijnlijk verdwenen. [5]

Dit doe je door jezelf direct bloot te stellen aan licht, te ontbijten en/of door even snel een lauwe douche te nemen. Een kop koffie kan ook nog wel eens helpen, let er wel op dat je daar niet afhankelijk van raakt!

5. Te lang slapen

De grootste fout die je ’s ochtends vroeg kunt maken is snoozen. Als je 4 keer op de snooze button drukt slaap je bijna veertig minuten meer, maar deze slaap is onderbroken en onrustig. Het gevolg is dat je gebroken en oververmoeid wakker wordt. [6]

De oplossing hiervoor is of jezelf te dwingen direct op te staan, of je wekker 20 of 30 minuten later te zetten en er dan direct uit te gaan. Je kunt je dan wel even vermoeid voelen, maar de vermoeidheid trekt na een kwartier of een half uur op als sneeuw voor de zon!

Als je (veel) meer slaapt dan wat je lichaam nodig heeft aan slaap krijg je een effect dat lijkt op jetlag. Wanneer je uiteindelijk wakker wordt weet je lichaam niet hoe laat het is en raakt je slaapritme verstoord.

Ook is de kans groot dat je die avond niet rond je normale bedtijd in slaap kan komen en continueert de verstoring een aantal dagen. [7]

Te lang slapen zorgt er ook voor dat je vochtgehalte of bloedsuikerspiegel erg daalt en daardoor krijg je hoofdpijn. [8]

Wil jij vanavond al beter slapen? Klik hier en begin direct met de 7-stappen methode (tijdelijk 50% korting)

6. Vaak wakker ’s nachts

Als je ’s nachts vaak ontwaakt dan gaat de kwaliteit van je slaap erg achteruit. Vaak ontwaken kan komen door gebruik van medicatie, een lawaaiige slaapkamer of alcoholconsumptie.

Je slaapt onrustiger en wordt vaak wakker. Ook al is het waakmoment maar heel kort en merk je er verder niets van, het heeft toch invloed op je slaapkwaliteit.

Wanneer de kwaliteit van de slaap die je krijgt ’s nachts niet voldoende is, wordt je ’s ochtends uitgeput en vermoeid wakker.

Weet je niet zeker of jij last hebt van vaak ontwaken in de nacht?

Met een fitnesstracker kun je in sommige versies ook je slaap tracken, aan de hand van je bewegingen en hartslag meet de tracker in welke slaapfase je zit en of je wakker bent.

Bekijk de top 10 activity trackers van april 2024

Sowieso is een activity tracker handig als je het idee hebt slecht te slapen. Vaak zit dat idee tussen de oren en blijk je eigenlijk genoeg slaap van voldoende kwaliteit te krijgen.

Geeft de tracker over een langere periode toch aan dat je niet goed slaapt, dan is het een goed idee om naar de huisarts te gaan.

Door alle aspecten van je slaaphygiëne na te lopen kun je ontdekken hoe het komt dat je ’s nachts vaak wakker bent en deze punten aanpassen.

7. Slaapstoornis

Ook een oorzaak van vermoeid wakker worden is wanneer je een slaapstoornis hebt. Er zijn verschillende slaapstoornissen, die niet allemaal een even grote impact op je gezondheid hebben. Toch is het slim om je erop te laten testen, zeker als je in een risico-groep valt.

Wil jij vanavond al beter slapen? Klik hier en begin direct met de 7-stappen methode (tijdelijk 50% korting)

Snurken

Mensen die erg snurken kunnen minder goed slapen. Vaak snurken ze zichzelf wakker of hebben ze een onderliggend gezondheidsprobleem dat het snurken veroorzaakt.

Meer weten? Ontdek de oorzaken en oplossingen voor snurken.

Tandenknarsen

Sommige mensen kunnen in hun slaap erg tandenknarsen. Dit kan komen door medicijngebruik, erfelijke factoren, roken, alcohol drinken of ernstige stress. Tandenknarsen is ten eerste erg slecht voor je tanden en kiezen, maar heeft ook op je slaap een vergaande negatieve invloed.

Veel gebruikte (tijdelijke) oplossingen voor tandenknarsen of bruxisme zijn botox in de kaakspieren spuiten en een knarsbitje. Daarnaast moet de onderliggende oorzaak, als die er is, ook opgelost worden. [9]

Meer weten? Bekijk het artikel over tandenknarsen en wat je eraan kunt doen.

Slaapapneu

Eén van de meest schadelijke slaapstoornissen is slaapapneu. Mensen met slaapapneu stoppen in hun slaap tijdelijk met ademen. Gevolg is zuurstoftekort in de hersenen en een herhaaldelijke cortisol-piek om het ademen weer op gang te brengen.

Mensen met overgewicht en die bijvoorbeeld ernstig snurken lopen de meeste kans om slaapapneu te ontwikkelen. Door af te vallen is de ernst van de aandoening te verminderen of geheel op te lossen. Een tijdelijke oplossing is slapen met een zuurstofmasker. [10]

Meer weten? Bekijk het artikel over slaapapneu

Restless legs syndroom

5% van alle Nederlanders heeft last van het Restless Legs Syndrome, oftewel rusteloze benen. De klachten bestaan uit jeukende, kriebelende of rusteloze benen. De klachten nemen af door de benen te bewegen, maar door zowel de last als het bewegen wordt inslapen bemoeilijkt. [11]

Narcolepsie

Narcolepsie is een aandoening die niet vaak voorkomt, maar wel ernstig is. Bij narcolepsie heb je gedurende de hele dag onbedwingbare slaapaanvallen. Dit kan erg gevaarlijk zijn in het verkeer en vergaande invloed op je nachtrust hebben. Ook hebben narcoleptici vaak slaapverlamming. [12]

Vertraagd slaapfasesyndroom

Ook het vertraagd slaapfasesyndroom komt niet vaak voor, is grotendeels erfelijk, maar heeft wel ernstig invloed op de slaap en de kwaliteit van slaap.

Hierbij hebben mensen een verschoven of zelfs omgekeerd dag- en nachtritme, omdat het lichaam niet slaperig wordt wanneer het donker wordt. De symptomen lijken op slapeloosheid en om een normale tijd opstaan is erg moeilijk. [13]

Conclusie: Moe wakker worden

Vermoeid wakker worden is iets wat erg vaak voorkomt en hoeft niet te duiden op een onderliggend probleem.

Wanneer het echter regelmatig gebeurt en het je functioneren overdag beïnvloedt kan het een signaal zijn dat er iets ernstigers aan de hand is.

De beste tip is om je slaaphygiëne en slaapritme zoveel mogelijk te perfectioneren. Heb je daarna nog steeds last van een erg vermoeid gevoel dan kan er een andere oorzaak zijn zoals een slaapstoornis. In dat geval is het verstandig om langs de huisarts te gaan voor onderzoek en advies.

Wil je geen gebruik maken van medische stappen? Bekijk dan eens de Perfect slapen in 7 stappen methode van William. Hij heeft al duizenden mensen geholpen om fit aan de dag te beginnen. Een echte aanrader!